1
استادیار گروه زبان و ادبیات عربی،، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران
2
کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی، دانشگاه ایلام.، ایلام، ایران
10.22034/api.2022.709230
چکیده
پس از انسان حیوانات از مهم‌ترین موجوداتی هستند که حقوق آن‌ها بیش از هر موجود دیگری توجه جوامع انسانی را به خود مشغول داشته است. یکی از مسائلی که در قرآن کریم نیز بدان توجه ویژه شده، مسئله حیوانات استکه با توجه به طیف‌های گونه‌گون آن أعمّ از حیوانات اهلی و وحشی و پرندگان و حشرات و آبزیان و خزندگان از زوایایِ دیدِ مختلفی نظیر نحوة آفرینش، منافع کاربردی، جنبه‌های اعجازی (مانند ناقه صالح (ع) و گاو بنی اسرائیل) و وجوه اثباتی برای معاد (مانند الاغ عزیر نبی (ع) به آن‌ها نگاه شده است. در یک تقسیم‌بندی کلی نیز در سورة مبارکة نور حیوانات به سه دسته تقسیم شده‌اند: ۱- خزندگان: ﴿مَنْ یَمْشِی عَلى بَطْنِهِ﴾ (نور/۴۵)؛ ۲- حیوانات دو پا: ﴿مَنْ یَمْشِی عَلى رِجْلَیْنِ﴾ (نور/۴۵)؛ ۳- چهارپایان: ﴿مَنْ یَمْشِی عَلى أَرْبَعٍ﴾ (نور/۴۵) و ۴- گروه دیگری از حیوانات که به این تقسیم‌بندی می‌پیوندد آبزیان هستند، مانند حوت و نون (نهنگ). در پژوهش حاضر بر آنیم تا با ذکر پارهای از آیاتی که دربردارندة لفظ "أنعام" هستند، به بررسی و تحلیل جنبه‌های زبان‌شناختی، بلاغی، واژگانی و احیاناً جلوههای معرفتی این لفظ پرمدلول و وسیع المحتوی بپردازیم
)