راهبردهای امام هادی(ع) در مواجهه با چالش‌های فرهنگی شیعیان در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار، گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

10.22034/api.2024.2020042.1003

چکیده

بررسی ابعاد مختلف جریان‌های اندیشه‌ای فرهنگ‌ساز امامان معصوم(ع) در هر دوره زمانی می‌تواند بخشی از تاریخ سیاسی و فکری آن دوره را کامل‌تر تبیین نماید؛ از این‌رو شناخت اندیشه، گفتمان و راهبردهای فکری امام هادی(ع) به عنوان رهبر شیعیان امامی در ایران و سایر سرزمین های اسلامی امری ضروری است. راهبردهای فرهنگی یکی از مولفه‌های اساسی در پیشبرد اهداف میباشند زیرا از این طریق میتوان باورها و شیوه حیات انسانی مناسب را به جامعه مننتقل نمود. خشونت بیرحمانه و استبداد خلافت عباسی موجب چالش‌های متعدد فکری و فرهنگی جوامع اسلامی از جمله ایران شده بود؛ امام هادی(ع) با وجود شرایط دشوار عصر خود از طریق راهبردهای اندیشه محور و اثرگذار فرهنگی و با هدایت متفکران شیعه در ایران به خصوص در قم، اهواز، ری و خراسان به گفتمان‌سازی، جنبش نرم افزاری و ایجاد جریان جریان-سازی فرهنگی پرداخت.
این پژوهش با رویکرد توصیفی تحلیلی انجام پذیرفت و نتایج آن بیانگر این نکات مهم است که امام تمرکز خود را بر جنبش نرم‌افزاری با پرورش و هدایت نیروهای فکری مستعد و کارآمد و رشد فکری جامعه قرار داد و جریان فکری پیروان اهل بیت(ع) در ایران و سایر سرزمین‌های اسلامی را حفظ و تقویت نمود؛ به سوالات مردم مستقیما یا از طریق شاگردانش پاسخ داد، با مخالفان مناظره نمود و اصحاب و شاگردانش را تشویق به انواع فعالیت فرهنگی در میان جامعه از جمله شاگردپروری، رفع ابهامات مردم، تالیف کتاب، مناظره و افشای افکار انحرافی نمود.

کلیدواژه‌ها