سازگاری تعلیقی بودن قضایای شرطیه در کلام خداوند و علم مطلق او

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

استادیار، گروه فلسفه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

چکیده

علم پیشین و تخلف‌ناپذیر خداوند در مواجهه با موضوعاتی مانند: اختیار، نسخ، بداء و... در نگاه اول شبهاتی را پدید می‌آورد که با درنگ در آن مورد شبهه زدوده می‌شود از جمله اموری که ممکن است در نگاه اول با علم پیشین خداوند ناسازگاری داشته باشد قضایای تعلیقی و شرطی در بیان و کلام خداوند است که با علم تخلف ناپذیر و قطعی ناسازگار به نظر می‌رسد. تعلیق و قطعیت با هم سازگاری ندارند ولی با درنگ در فضای قضایای شرطی و تحلیل آن‌ها به قضایای حملی و تبیین مؤدای آنان این شبهه زدوده می‌شود خصوصاً با توجه به اینکه قضایای شرطی و تعلیقی در کلام خداوند گویای رابطه‌ی علی ومعلولی میان مقدم و تالی است و از سویی دیگر نحوه تعلق علم خداوند به قضایای شرطی موجب شرطی شدن علم خدا نمی‌شود و بین علم به شرط معلق و تعلیق در علم تفاوت جدی است.

کلیدواژه‌ها