تبیین اشتراکات فرهنگی در زاگرس میانی (لرستان، ایلام و کرمانشاه)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار جامعه‌شناسی،دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

10.22034/api.2024.710275

چکیده

این مقاله به تبیین اشتراکات فرهنگی در زاگرس میانی با تاکید بر سه استان لرستان، کرمانشاه و ایلام می‌پردازد. روش پژوهش کیفی و فنون گردآوری داده بررسی اسناد و مشاهده است. یافته‌ها نشان می‌دهند که در شرایط کنونی سه عامل سبب پایین آمدن روابط اجتماعی در سه استان است. نخست، سه شبکۀ سکونت‌گاه پیشکوه، پشتکوه و کرمانشاهان که روابط درون شبکه‌ای زیاد و برون شبکه‌ای اندکی دارند.  دوم، ناهمواری‌های تمایزآفرین و سوم، زیرساخت‌های ارتباطی فراوان در مناطق مجاور. با وجود ارتباطات اندکِ این سه شبکه، اشتراکات فرهنگی زیادی میان آنان وجود دارد که گستردگیِ نظام خانواده و خویشاوندی، سیاست ایلی، مناسک سوگ و سور، رقص و غذا از جمله بارزترین آن‌ها هستند. دلایل اصلی این اشتراکات در شیوۀ تولید کوچروی است که از طریق شبکۀ ارتباطی ایل‌راه‌ها در زاگرس میانی اشاعه پیدا می‌کرد. کوچروی سبب شکل‌گیری منش سخاوتمندی، سلحشوری، گسترش نظام خانواده و خویشاوندی، گروه‌گرایی، همیاری و همکاری و تسلط امر سیاسی است. این ویژگی‌ها از طریق ایل‌راه‌های شمالی-جنوبی و شرقی-غربی که از ارتفاعات الوند، گرین، سفیدکوه، کبیرکوه تا  دشت‌های شمال خوزستان، ایلام و غرب کرمانشاه اشاعه پیدا می‌کرد که به مثابۀ شبکۀ مویرگی در جای جای این سرزمین ارتباطات اجتماعی را ممکن می‌ساختند.

کلیدواژه‌ها