نقد و بررسی نظریه انتخاب ولایت فقیه از دیدگاه علامه مصباح و آیت الله سیستانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

سطح چهارم فقه حوزه علمیه قم و مدرس گروه معارف اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

نظریه‌ی ولایت‌فقیه که تا قبل از انقلاب اسلامی، تنها به‌عنوان‌مثال فرع فقهی و بحث نظری در میان فقها موردبحث قرار می‌گرفت، پس‌ازانقلاب اسلامی به‌عنوان تئوری حکومت اسلامی و مبنای نظری نظام جمهوری اسلامی ایران، موردتوجه ویژه‌ای قرار گرفت. به‌طوری‌که به‌عنوان‌مثال از اصلی‌ترین بحث‌های روز در محافل علمی، موردبحث و تبادل‌نظر قرار گرفت. دراین‌بین دو دیدگاه متفاوت را موردبحث قرار می‌دهیم ازاین‌جهت که علامه مصباح مانند استاد خویش امام ره قائل به ولایت مطلقه فقیه است با استناد به ادله عقلی نقلی و این در حالی است که آیت‌الله سیستانی مانند استاد خویش آیت‌الله خویی ره قائل به ولایت مقیده است وادله عقلی نقلی را قبول ندارد بلکه آن‌ها را محدود به حدودی می‌داند. همچون افتاء وقضاء و تصدی امور حسبیه. مراد از افتاء این است که کلام فقیه در احکام فقهی و مسائل شرعی حجت است وولایت بر قضاء یعنی اینکه حکم فقیه بین اصحاب دعوی و دعاوی حقوقی و مسائل قضایی نافذ و معتبر است و مراد از امور حسبیه اموری است که انجام آن ضرورت داشته و متولی خاصی ندارد، این امور دارای مصادیقی همچون سرپرستی ایتام و مجانین است، در این مقاله سعی شده به‌صورت توصیفی _ تحلیلی پرداخته شده و نتیجه حاصله در این تحقیق نشان میدهد که دربحث انتصاب و انتخاب ولایت فقیه هردو بزرگوار نظر واحد(انتصاب) را  قبول دارند.

کلیدواژه‌ها